Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania przy Górze Śmierci w Pustkowie
02/12/2014

Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania w Pustkowie niedaleko Dębicy zorganizowane zostało na obszarze dawnego hitlerowskiego poligonu wojskowego SS Truppen-Übungs-Platz Heidelager” i funkcjonujących tam obozów pracy przymusowej. Główną częścią ECPiP jest Ekspozycja historyczno-dydaktyczna umiejscowiona w zrekonstruowanym fragmencie obozu zagłady u podnóża Królowej Góry zwanej dziś Górą Śmierci. Ekspozycja ma w założeniu stanowić znak pamięci o zamordowanych w Pustkowie Żydach, sowieckich jeńcach wojennych i Polakach. Łącznie w czasie II wojny światowej straciło tu życie ok. 15 tysięcy ludzi.

Uroczyste otwarcie Ekspozycji odbyło się 26 kwietnia 2012 roku w ramach obchodów Miesiąca Pamięci Narodowej. Zwiedzającym udostępniono specjalnie przygotowany teren otoczony obozowymi drutami, na którym znajdują się zrekonstruowane budynki baraków - więźniarskiego i żołnierskiego. Dopełnienie stanowi budynek, w którym znajdują się kasy i pomieszczenia służbowe, oraz wieżyczki wartownicze. Przed wejściem na teren Ekspozycji zbudowany został duży parking wyłożony kostka brukową, z kilkoma miejscami parkingowymi wydzielonymi dla osób niepełnosprawnych.

Po obszarze Ekspozycji poruszamy się dość dobrze utwardzonymi żwirowymi alejkami. W obu barakach udostępnione są zwiedzającym multimedialne wystawy i prezentacje, zbudowane na bazie elementów ikonograficznych, dźwiękowych, filmowych i tekstowych. Można zobaczyć historyczną rekonstrukcję budynków związanych z poligonem wojskowym i byłym obozem, makiety głównych zabudowań poligonu i obozu, oryginalne wyposażenia wnętrz pochodzące z tamtej epoki, elementy ekwipunku żołnierskiego, a także setki zdjęć.

W zrekonstruowanym baraku żołnierskim znajduje się ekspozycja poświęcona historii poligonu Waffen SS, a także dziejów Gminy Dębica podczas okupacji. Ciekawym elementem wystawy są prezentowane zachowane rzeczy osobiste żołnierzy, elementy wyposażenia i uzbrojenia oraz fotografie dokumentujące działalność poligonu. Natomiast w zrekonstruowanym baraku więźniarskim z czasów dawnego obozu pracy zrealizowana jest między innymi ekspozycja ukazująca więźniów, ich losów obozowych, a także polskich pracowników przymusowych i służby budowlanej „Baudienstu”.

Zwiedzanie baraków muzealnych nie sprawi trudności osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim. Jedynie przy wejściu znajduje się niewysoki uskok, który jednak można samodzielnie pokonać. Wewnątrz brak barier architektonicznych i choć przejścia w niektórych miejscach nie są zbyt szerokie, to osoba niepełnosprawna powinna sobie z nimi poradzić bez większych problemów. najpoważniejszym niedopatrzeniem ze strony projektantów Ekspozycji jest bez wątpienia brak toalety dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych. Szkoda, bo można było ją umiejscowić w budynku, w którym znajduje się kasa biletowa.

Po zwiedzeniu obu baraków warto wybrać się na Górę Śmierci, na której znajdowało się krematorium do palenia zwłok więźniów oraz bunkier do składowania ciał. Obecnie na znajdującej się na zboczu polanie zobaczyć można pomnik poświęcony zamordowanym więźniom, tablice upamiętniające miejsce krematoryjnego stosu, a także zachowany autentyczny bunkier na zwłoki ludzkie. Do tego przygnębiającego miejsca, które robi naprawdę wielkie wrażenie, prowadzi ułożony z kostki podjazd. Mogą nim poruszać się wózki inwalidzkie, ale ze względu na duże nachylenie terenu, konieczna jest pomoc asystenta. Wybrukowana dróżka kończy się na brzegu polany i aby ja okrążyć, trzeba już zdobyć się na forsowanie trawiastych i żwirowych ścieżek, bardzo niewygodnych.

Zapraszamy do komentowania

Artykuły
Przeczytaj artykuły
o kulturze bez barier
top 10
Najlepiej
oceniane

Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych