Zakład Aktywności Zawodowej im. Matki Bożej Fatimskiej w Stróżach (ZAZ Stróże) funkcjonuje od 1 marca 2015 r., został utworzony przez Fundację Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, która jest jego tzw. organizatorem.
ZAZ jest jednostką wyodrębnioną finansowo jak również organizacyjnie, ukierunkowaną na zatrudnianie osób
z niepełnosprawnością.
W Zakładzie Aktywności Zawodowej realizowane są działania związane z:
– aktywizacją zawodową i społeczną osób
z niepełnosprawnościami,
– przygotowaniem pracownika na wolny rynek pracy.
Zakład Aktywności Zawodowej im. Matki Bożej Fatimskiej
w Stróżach zatrudnia:
– 56 osób z niepełnosprawnością,
– 18 osób personelu operacyjnego, m.in. instruktorów, personel administracyjny, personel medyczny.
ZAZ, czyli zakład aktywności zawodowej, jest podmiotem Ekonomii Społecznej, który działa na podstawie dwóch aktów prawnych:
W myśl powyżej przytoczonych aktów prawnych zakłady aktywności zawodowej (ZAZ) są specjalnymi jednostkami organizacyjnymi,
których celem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnościami.
Aby uzyskać status ZAZ (przyznawany przez wojewodę), trzeba spełnić wiele określonych warunków i procedur, w tym zapewnić zaplecze lokalowe i przejść pozytywną weryfikację przez Państwową Inspekcję Pracy. Następnie organizator ZAZ podpisuje umowę z samorządem województwa, określającą warunki przekazywania środków finansowych na utworzenie i działanie zakładu. Organizatorzy ZAZ są zobowiązani do regularnego składania raportów i informacji dotyczących liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych oraz kosztów działalności. Funkcjonowanie ZAZ-u jest możliwe dzięki finansowaniu z trzech źródeł, tj. 1) ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), w ramach tzw. algorytmu przekazywania środków PFRON, a także tzw. SODiR, 2) z dotacji samorządu województwa, 3) ze środków wypracowanych przez ZAZ w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub ze środków organizatora ZAZ.
Celem działania ZAZ nie jest zysk (sam w sobie), a rehabilitacja zawodowa
i społeczna zatrudnionych w ZAZ osób z niepełnosprawnością. Wypracowany w ZAZ zysk jest przekazywany na specjalny fundusz (Zakładowy Fundusz Aktywności), który jest przeznaczony na działania związane z rehabilitacją zawodową i społeczną pracowników ZAZ oraz na poprawę ich warunków pracy i życia. Środki funduszu mogą być przeznaczane m.in. na dodatkowe szkolenia, integrację społeczną, poprawę infrastruktury zakładu oraz na inne działania wspierające pracowników ZAZ.
ZAZ-y oferują zatrudnienie osobom z niepełnosprawnościami, dostosowując stanowiska pracy do ich możliwości i potrzeb. ZAZ-y prowadzą działania mające na celu rozwój umiejętności zawodowych pracowników, a także wspierają ich integrację społeczną. Pracownicy ZAZ mogą korzystać z różnorodnych form wsparcia, takich jak doradztwo zawodowe, psychologiczne, a także szkolenia i kursy podnoszące kwalifikacje. Zakłady aktywności zawodowej są instytucjami wspierającymi zatrudnienie i rehabilitację osób niepełnosprawnych, działającymi na podstawie szczegółowych przepisów dotyczących ich tworzenia, finansowania i kontroli.
Zakłady Aktywności Zawodowej są ważnym elementem systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami, pomagając im w zdobyciu doświadczenia zawodowego, co zwiększa ich szanse na rynku pracy. W pierwotnym zamyśle Ustawodawcy to właśnie ZAZ-y mają być ogniwem przeprowadzającym osobę z niepełnosprawnością z warsztatu terapii zajęciowej na otwarty rynek pracy.
